Η σημερινή ονομασία Δοτσικό είναι του αιώνα μας. Εως το 1940, αναφέρεται και ως Δούτσικον.Η ονομασία που μας παραδόθηκε είναι Ντουσκό ή Ντουτσκό,όπως ακριβώς αναφέρεται στο τραγούδι του Ισμαήλ Αγά.
Έχει καταγραφεί ολόκληρο το αποκαλυπτικό της αλήθειας σχετικά με το όνομα: Τα Ντούσκα, (το Ντούσ’κον) :ονομασία δάσους με βαλανιδιές.Το τοπωνυμικό είναι φυτώνυμο από το Ηπειρώτικο,τα Douσ’κα=τα χαμόδενδρα//νάνες βαλανιδιές πλατύφυλλες που κατά τόπους παίρνουν διάφορα ονόματα ως πλαντίτσα,μεροδένδρι και τζέρος.Και το ντούσκο = η ήρεμη βαλανιδιά. Αν βέβαια,λάβουμε υπόψη μας και την προφορική παράδοση, ότι στη θέση, όπου βρίσκεται σήμερα το χωριό, υπήρχε δάσος με βαλανιδιές, όπου πράγματι για λόγους ασφάλειας βρήκαν καταφύγιο ‘’τα τέσσερα τα σπίτια’’, σύμφωνα με το τραγούδι, δεν μένει καμία αμφιβολία για την ετυμολογία του ονόματος του χωριού.
Το Δοτσικό πήρε τη σημερινή του μορφή, κατά τις προφορικές μαρτυρίες των παλαιοτέρων(παππούδων),τον 18ου αιώνα, όταν στην Ηπειρο κυριαρχούσε ο Αλή Πασάς.
Το χωριό υφίστατο ως Ντουσκό από το 16ο αιώνα, σύμφωνα βέβαια με την μαρτυρία που έχουμε από τον κώδικα της Ζάμπορδας. Συγχρόνως υφίσταντο από τότε(16ος αιώνας) και οι γύρω από τη σημερινή Κοινότητα οικισμοί(σώζονται και σήμερα ακόμη υπολείμματα),με τα ονόματα Παλιοχώρι,Κιάφα,Τσέρος,Καλύβια,Μαυρομάτι κ.λ.π. οι οποίοι εγκαταλείφθηκαν από τους κατοίκους των, γιατί εκεί ένιωθαν ανασφαλείς, σύμφωνα και με τον αναφερθέντα πιο πάνω κώδικα της Μητροπόλεως Σισανίου και Σιατίστης.Και εγκαταλείφθηκαν, γιατί ήταν κτισμένοι επάνω σε διαβάσεις,(στράτες),εκτεθειμένοι στις επιδρομές Τουρκαλβανών και ληστών.
Αυτός ήταν και ο κατ’εξοχήν λόγος που οι πρόγονοι μας επέλεξαν την σημερινή θέση του χωριού,και εγκαταστάθηκαν σ’ αυτό, επειδή τους εξασφάλιζε την ακίνδυνη και μόνιμη διαβίωση τους. Αρχικά η μετοίκηση στη σημερινή θέση πραγματοποιήθηκε από τέσσερις (4) οικογένειες-σύμφωνα και με το τραγούδι-,πολυπληθείς στον αριθμό, τις πατριές (τις λεγόμενες «φάρες») και σταδιακά μετοικίζονταν οικογένειες και από τους αναφερόμενους πιο πάνω άλλους οικισμούς.
Το πρόβλημα, που τίθεται είναι από πού αρχικά ήρθαν και εγκαταστάθηκαν στο σημερινό χώρο του οι πρώτες οικογένειες πιο πιθανή εξήγηση είναι να ήρθαν, καταδιωκόμενοι, από περιοχή της Ηπείρου, φέροντας μαζί τους και το όνομα του χωριού, γιατί το τοπωνύμιο Ντούσκο απαντάται στην Ηπειρο,στη σημερινή Αλβανία και ως τα Βόρεια της.Μία άλλη-πιθανή και αυτή-εξήγηση είναι να ονόμασαν τη νέα τοποθεσία εγκατάστασης τους Ντουσκό από τα βαλανόδενδρα που την περιέβαλαν. Και μία τελευταία εκδοχή θα ήταν, το όνομα του χωριού Ντουσκό να δόθηκε από τους κατά καιρούς επιδρομείς,Σλάβους ή και Αρβανίτες,όταν διαπίστωσαν ότι το περιβάλλον από βαλανιδιές(Ντούσκα) αντιστοιχούσε σε παρόμοιο, στις χώρες τους, περιβάλλον.
Όπως και να έχει το πράγμα, την αρχική αυτή εγκατάσταση στο σημερινό χώρο του χωριού, τεσσάρων οικογενειών επιβεβαιώνει και το γνωστό σ’ όλη την περιοχή-και εθνικό για τους Δοτσικιώτες -τραγούδι του Σμαήλ Αγά.Για όσους δεν γνωρίζουν το περιστατικό, στο οποίο αναφέρεται το τραγούδι, πρέπει να λεχθεί ότι ο Ισμαήλ Αγάς ερχόταν το 1775 με το στρατό του, από την Κόνιτσα, για να καταπνίξει τις τοπικές εξεγέρσεις, και κατηφορίζοντας από τη θέση ‘’Σκούρτζια’’ προς το χωριό έφθασε στην τοποθεσία Σκάλα, σε ένα μονοπάτι πιο πάνω από την Πηγή Αβλύστρες, όπου οι παππούδες μας του έστησαν ενέδρα, με αποτέλεσμα να σκοτώσουν αυτόν και τους άνδρες της συνοδείας του, το ‘’τσούρμο’’ του. Μάλιστα σε επιβεβαίωση του γεγονότος αυτού, νοτιοανατολικά του χωριού και απέναντι από το πρώτο κλούρι(κουλούρι) του ποταμιού, υπάρχει τοπωνύμιο που φέρει το όνομα ΣΜΑΗΛ ΚΑΙ ΤΣΟΥΡΜΑ,όπου τους έθαψαν,
Αυτούσιο το τραγούδι με τις παραλλαγές του, καθώς και άλλα τραγούδια του χωριού, όπως μας παραδόθηκαν από γενεά σε γενεά.
